De vroege ochtend van VZC-zwemmers: ‘Deze sport geeft mij discipline en een vrijheidsgevoel’

VEENENDAAL Het zijn tropische temperaturen om half zes ’s ochtends in zwembad De Vallei. De eerste zwemmers liggen al in het water, terwijl Veenendaal nog op één oor ligt. Een paar van deze jongeren van zwemvereniging VZC trainen acht keer in de week en met plezier: ,,Deze sport geeft mij discipline een vrijheidsgevoel en ik kan mijn energie erin kwijt’’, aldus zwemmer Michael van den Enden.

door Siem van Eck 

,,Ik kwam vanmorgen op de brommer, dus dat was wel heel erg koud maar na tien minuten in het water was het wel weer goed’’, vertelt Van Den Enden met rode cirkels om zijn ogen van zijn zwembril. Op bijna iedere dag van de week zijn deze jongeren hier te vinden, met een stuk of twintig man is het 35 meter bad bij zwembad de Vallei vol. 

Toch mist trainer Harry Delno de helft van zijn gewone ploeg: ,,Wij zijn op de zaterdag dat het weer mocht om half zeven begonnen’’, vertelt Delno. ,,Dat schakelt gelukkig snel en we hebben nu redelijk volledig kunnen trainen. Alleen dat brokkelde al snel weer af omdat veel kinderen thuis in quarantaine moesten. We zijn in het afgelopen jaar wel 4 of 5 keer opnieuw gestart aan ons seizoen, doordat het iedere keer zo lang stilstond.’’

BADMUTS Met een geel T-shirt van de triatlon, een bril en zijn clickbord staat hij langs de kant, vanaf daar geeft hij instructies aan de zwemmers: ,,Je moet wel je badmuts van je oren halen anders versta je me nooit. We gaan vijf keer dezelfde slag doen op verschillende tijden om zo iedere vijftig meter te kunnen versnellen’’ ,legt de trainer uit.

,,Ik ben er in principe op alle trainingen. Vrijwillig, want ik krijg er niet voor betaald. Ik heb vroeger zelf op topniveau gezwommen, ik ben alleen te vroeg gestopt, het was minder makkelijk in mijn tijd omdat het combineren tussen school en studie veel minder goed geregeld was. Ik was elf keer in de week onderweg naar een zwembad en kon dan maar één uurtje trainen. Nu trainen we acht keer in de week en doen we trainingen van anderhalf à twee uur. Ik heb ongelooflijk veel plezier beleefd aan het zwemmen. Mijn trainerscarrière is er eigenlijk ingegroeid, mijn kinderen zwemmen allebei en ik vind het een zinvolle invulling van mijn vrije tijd. Ik vind het heel leuk om te doen en ik hoop altijd dat zwemmers na hun carrière terugkijken op een hele leuke jeugd.’’

(de tekst gaat onder de foto verder)

,,Badmuts van je oren, anders hoor je me niet.” - @tedxmedia

Als de zwemmers omdraaien aan de overkant komen de flippers omhoog uit het water, de badmutsen maken gekleurde eilandjes in het water en de snorkel verraadt dat de hoofden van de zwemmers nog niet helemaal stilstaan: ,,Dat moet wel’’, analyseert de trainer. 

Eén van de zwemmers die vanmorgen ook aanwezig is, is Jonna Muntjewerff: ,,Ik zwem nu twee jaar bij VZC en ik studeer in Utrecht. Het was vandaag nog steeds heel erg wennen, we hebben er natuurlijk lang uit gelegen. Ik heb nog niet helemaal mijn watergevoel terug, al train ik vaak acht of zeven keer per week.’’

Ik heb nog niet helemaal mijn watergevoel terug

BLESSURES ,,We hebben op dit moment geen graadmeter op wat voor niveau de zwemmers zitten omdat we geen wedstrijden hebben’’, gaat Delno verder. ,,Al lijkt het erop dat de zwemmers het best wel snel weer oppakken, maar de absolute snelheid is er nog niet. Wel heb ik gemerkt dat we veel te maken hebben met blessures, ze deden niks meer. We probeerde ze wel bezig te houden, maar dat weegt niet op tegen acht keer trainen in de week. Zwemmers zijn geen hardlopers of fietsers, ze hebben over het algemeen hele soepele ledematen, kijk maar naar het benen zwemmen, daar moet je heel flexibel zijn met je enkels. Als je dan vervolgens gaat hardlopen, dan zijn ze conditioneel goed in orde maar de gewrichten zijn daar niet op getraind, dus dan overbelast je ze. Al denk ik dat de meeste blessures komen door inactiviteit.’’

(de tekst gaat onder de foto verder)

Michael van den Enden met zijn zwembril en snorkel. - @tedxmedia

Het combineren van het zwemmen met bijvoorbeeld een studie is niet altijd even makkelijk, weet ook Muntjewerff: ,,Dat is soms wel lastig te combineren maar je leert ermee omgaan. Ik heb daarnaast ook gekozen om mijn studie in deeltijd te doen, dat betekent dat ik één dag in de week naar school ga en voor de rest zelfstudie doe. Dat is heel saai studeren, alleen hierdoor kon ik wel mijn studie en zwemmen combineren.’’

LEDEN VERLOREN ,,Ik merkte dat de jeugd er ook erg veel moeite mee had dat de structuur uit hun week weg was’’, gaat de trainer verder. ,,Ze hoefden niks meer te plannen en alleen maar hun laptop op tijd aan te zetten, we hebben daardoor ook zeker leden verloren. Ik denk dat wij wel tien procent van onze leden, jong en oud, hebben verloren. Ze gaan een andere invulling geven aan de tijd of ze gaan in die periode van de basisschool naar de middelbare school. Dat is een moeilijke overgang, maar je kan nog steeds blijven trainen, al is dat vaak een discussiepunt. De meeste kinderen lukt het wel, maar ouders hebben er soms wat meer moeite mee.’’

(de tekst gaat onder de foto verder)

Jonna Muntjewerff lest de dorst tijdens de training. - @tedxmedia

WEERSTAND In strakke lijnen schieten de zwemmers door het water: ,,Zwemmen lijkt een simpele bezigheid, het is simpelweg zwemmen van muur naar muur’’, vertelt Delno. ,,Het gaat vooral om het opbouwen van zo min mogelijk weerstand. Zwemmers zetten zich af tegen het water en moeten zich klein maken tegen de weerstand. Ze moeten van die weerstand die ze krijgen gebruik maken om zich af te zetten. Je pakt het water als het ware, je moet steeds sneller gaan duwen om die water kolk bij te houden en het water voor te blijven. Zwemmers klagen ook vaak na een lange stop dat ze het ‘watergevoel’ kwijt zijn: ze glijden met hun armen dan als een warm mes door boter, door het water heen. Ze kunnen zich niet afzetten.’’

Zwemmers klagen ook vaak na een lange stop dat ze het ‘watergevoel’ kwijt zijn

BUITENBAD ,,Wij konden tijdens corona ook geen leden werven, want het zwembad was dicht. We gingen dan wel in het buitenbad in Bennekom maar dat is niet echt reclame als het drie graden is met een zwembad van 19 graden. Ik denk dat er voor de zwembond en de zwembranche te weinig is gedaan.’’

Het was vanmorgen vroeg, toch lijkt dat de meeste zwemmers niets uit te maken: ,,Ik ben wel eens heel moe, maar ik heb mezelf wel zo getraind in mijn mindset dat ik niet met tegenzin naar de training ga. Ik train ook zeven keer in de week. Ik heb heel veel zin in de wedstrijden, want dan kan ik mijn tijden verbeteren en laten zien waar ik zo hard voor train. Ik heb bepaalde doelen, zoals op het NK langebaanzwemmen”, zegt Van den Enden. 

Ook Muntjewerff kijkt uit naar de wedstrijden, al doen de trainingen haar ook goed: ,,Ik heb eigenlijk altijd zin in de training, zwemmen is voor mij een uitlaatklep. Dus dat merkte ik ook tijdens de lockdown.’’

(de tekst gaat onder de foto verder)

,,Ik heb zin in de wedstrijden.” - @tedxmedia

,,Die dagelijkse structuur brengt de jeugd denk ik heel veel goeds’’, legt Delno uit. ,,Hier bij VZC leiden we ze op vanaf 5/6 jaar tot aan topniveau. Die kans is er, als ze hier alle stappen doorlopen. In principe zouden alle zwemmers die nu in het water liggen, mee kunnen doen aan het Nederlands kampioenschap. En dan hoor je bij de beste twintig, dertig van Nederland.’’

Het is zeven uur en de vlaggetjes en de zwemlijnen worden naar de kant gehaald. De badmeester komt naar binnen gelopen en de kampioenen maken plaats voor de senioren. Tijd voor weer een gewone schooldag.