‘Mijn ogen waren bevroren’
OverigVEENENDAAL De Tocht der Tochten, wordt ‘ie ooit nog verreden? Niemand die het weet. Wél zeker is dat er nog nooit zoveel jaar heeft gezeten tussen twee Elfstedentochten als nu. Op 4 januari 2022 is het namelijk precies 25 jaar geleden dat de monsterschaatstocht van 200 kilometer door Friesland plaatsvond. Diverse inwoners van de gemeente Veenendaal waren erbij in 1997 en vertellen hun verhaal bij RegiosportVeenendaal.nl.
door Siem van Eck
,,Ik schaats mijn hele leven al’’, vertelt Edwin de Vries (54). ,,Mijn vader komt uit Noord-Holland, dus zodra er ijs lag, gingen wij altijd tochten schaatsen. Van jongs af aan is de liefde voor schaatsen er al. Mijn vader woonde als klein jochie aan het water en zodra er ijs, lag stapte hij zo op. In het weekend gingen we vaak samen met de auto naar Noord-Holland, want zelf woon ik al heel mijn leven in Veenendaal. Wij zochten altijd de lange schaatstochten op en gingen daarvoor heel het land door. Mijn vader zelf is geen lid geweest van de Elfstedentocht; ik heb me we gewoon aangemeld.’’
TELEFOON In 1986 meldde De Vries zich aan bij de koninklijke vereniging De Friesche Elf Steden. Daar lag meteen al de kans om zijn eerste keer de tocht te schaatsen. ,,Ik was nog geen 18, dus ik mocht het ijs nog niet op”, legt hij uit. Maar in 1997, op 29-jarige leeftijd, mocht de Veenendaler wel het ijs op. ,,Ik zat op mijn werk en ik heb direct alles laten vallen en meteen gezegd: ik ga naar Leeuwarden. De dagen ervoor was er natuurlijk al sprake van dat het eraan zat te komen. Ik heb toen snel een mobiele telefoon via via gehuurd om bereikbaar te kunnen zijn, want in die tijd had bijna niemand nog een eigen mobiele telefoon. Ik heb dezelfde dag nog wat andere spullen gekocht en ben direct met de trein richting Friesland gegaan. In Leeuwarden heb ik me aangemeld bij een bureauhuisvesting voor een slaapplek. Het was harstikke goed geregeld. Je kwam met de trein en de rest van het openbaar vervoer was gratis. Zodra ze je startband zagen, kon je door. Het ov reed ook de hele nacht om iedere schaatser te kunnen bedienen.’’
Ik zat op mijn werk, liet direct alles vallen en zei: ik ga naar Leeuwarden
BRINTA Na een bord pasta in de avond en een kom Brinta-havermout in de ochtend werd de bodem gelegd voor de toch. ,,Ik ging om half tien van start, maar dan moet je eerst nog een stuk lopen en je schaatsen aantrekken. Ik had voor de zekerheid ook mijn schoenen meegenomen, voor het geval ik de tocht niet kon uitrijden. In het begin hadden we de wind mee, al had iedere keer in mijn achterhoofd: rustig aan doen, anders breekt het je aan het einde van de rit op. Op een gegeven moment kwam ik aan bij het stadje Bolsward. Het was toen 15.00 uur en ik besefte me dat ik de tocht der tochten uit kon rijden. Ik had in de periode daarvoor ook de honderd kilometer getraind en deed er toen ongeveer even lang over. Het laatste stuk is mentaal. Het eerste stuk is op conditie, maar daarna is het doorzetten. Je moet niet gaan nadenken maar het in je hoofd planten: dit ga ik halen.’’
,,Je hoeft niet goed te kunnen schaatsen; met een goede conditie en doorzettingsvermogen kan je het halen. Er vielen heel veel mensen. Het laatste stuk was ook donker en we hadden de wind tegen. Je moest ook oppassen dat je geen schaats in je been kreeg. Ik reed ook nooit achter iemand, om juist dat te voorkomen. Het laatste stuk van Bartelhiem naar Dokkum kreeg ik last van mijn ogen. Ik schaatste bijna de hele tocht met iemand samen. Ik voorop, hij achterop. En hij is toen voorop gaan schaatsen. Ik kreeg bevroren ogen.’’
Het laatste stuk is mentaal, het eerste op conditie
,,Wat me opviel toen we in de richting van Dokkum reden, was dat heel veel mensen hun auto’s of trekkers langs de vaart zetten met hun lichten aan. Zodat we toch nog wat konden zien. Als je moest klunen, stonden er een boel mensen. Je hoefde zelf niet te lopen; je werd opgetild en weer terug op met ijs gezet. Dat was mooi om mee te maken, dat verbindt. Het is wel een heel aparte beleving, het moment dat we aankwamen in Leeuwarden. Je zag de lichten van de NOS. Eigenlijk waren die lichten te fel omdat je ogen vertroebeld waren, dus je zag sommige mensen ook rechtdoor schaatsen in een bocht.’’ Om 22.15 uur kreeg De Vries zijn laatste stempel en mocht hij met trots zeggen dat hij de tocht van 200 kilometer had uitgereden.
GENIETEN ,,Ik heb me voorgenomen om de volgende keer iets meer onderweg te genieten. En dan vooral in de steden tussendoor. Maar in 1997 was ik eigenlijk alleen maar bezig met het uitrijden. Ik weet nu dat ik toen tijd zat had. Alleen op zo’n moment denk je dat iedere minuut telt. 11 keer 5 minuten is toch bijna een uur. Ik ga alleen het ijs nog op als er nog natuurijs ligt en dan het liefst om tochten te schaatsen. Het is leuk om te benoemen dat ik de tocht heb uitgereden. Dat ik de prestatie heb weten neer te zetten. Daar kijk ik altijd met heel veel plezier op terug, en als mensen het dan ter sprake brengen, zeg ik altijd mondjesmaat: ik heb hem gereden. Heel veel mensen kijken dan verbaasd. Ik heb er niet zoveel aan, maar ik ben er wel trots op’’, eindigt de trotse schaatser.
Lees ook onze andere artikelen in de serie 25 jaar na De Tocht.
